A a | Bu harf Türk alfabesindeki A gibidir ancak bu hali ile kelimenin başında ise biraz uzatılarak okunur. Kelime ortasında iki sessiz harf arasında ise uzatılmadan okunur. Adıge Latin alfabesinde A a yazılır |
Адрэ (Diğer) | |
IA Ia (Türkçe A gibi) | Bu harfin başına keskinleştirme işaretinin gelmesiyle kelime içinde telafuz edildiği gibi kısa okunur. Türk alfabesi A harfi ile aynı telafuz edilir. |
ӀАпӀэ (Eşya) | |
Б б (Türkçe B gibi) | Bu harf Türk alfabedindeki B harfi gibi telafuz edilir Adıge Latin alfabesinde B b diye yazılır |
Бэ (Çok) | |
В в (Türkçe V gibi) | Bu harf Türk alfabesindeki V gibi okunur. Batı diyalektinde sonradan dile karışan kelimelerde kullanılır. |
Вагон (Vagon) | |
Uzun A sesi? | A | ||
Hangisi Türk alfabesindeki V gibi okunur. | В | ||
Duyduğunuz kelime hangi harf ile başlıyor (Türkçesi: Diğer) | A | ||
Г г | Bu harf kendisinden sonra gelen sesli harfe göre (А Ы Э) den sonra bu kelimeler orijinal Adıgece ise Türkçedeki ğ harfinden daha ince bir ğ sesi ile okunur. Orijinal Adıgece olmayan kelimelerde g sesi ile telaffuz edilir. |
Адыгэ (Adıģe (Çerkes)) | |
ГУ гу / ГО го | Г harfinden sonra Adıģe alfabesindeki О (voe) veya У (vuı) harflerinden biri gelirse Türk alfabesindeki g harfi gibi okunur |
Гугъэ (Umut) | |
ГЪ гъ | Bu harfin karşılığı Türk alfabesinde olmasada kalın ğ sesi ile telaffuz edilir. |
Гъасэ (Sap) | |
Д д | Bu harf Türk alfabesindeki d harfi gibi telaffuz edilir. |
Дагъэ (Yağ) | |
ДЖ дж | Д ve Ж harflerinin beraber kullanılması sonucu doğan bu harf Türk alfabesindeki c harfi gibi telaffuz edilir. |
Тэджын (Kalkmak) | |
Duyduğunuz kelime hangi harfle başlıyor? (Kusur) | Г | ||
Duyduğunuz kelime hangi harfle başlıyor? (Gitar) | Г | ||
Hangisi Türkçedeki C sesidir | ДЖ | ||
Hangisi Türkçedeki D sesidir? | Д | ||
ДЗ дз | Д ve З harflerinin beraber kullanılması ile doğan bir harftir. Türk alfabesinde karşılığı yoktur ancak Z harfinin dil ucu ile baskılı söylenmesi ile telafuz edilebilir. |
Бадзэ (Sinek) | |
З з | Bu harf Türk alfabesindeki z harfi ile aynı telaffuz edilir. Adıģe latin alfabesi Z z diye ifade edilir. |
Зэжъу (Dar) | |
Е е | Adıģe kiril allfabesinde bulunan bu harf kelime içindeki yerine göre telaffuz edilir. Kelime başında ye sesiz harften sonra ince bir e sesi ile. Sesli harflerden sonra ye diye telaffuz edilir. |
Езэгъын (Kanaat etmek) | |
Ж ж | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki J harfinin biraz daha sert ve kalın telaffuz edilen halidir. |
ЖакӀэ (Sakal) | |
ЖЬ жь | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf yumuşatma işareti ( ь ) ile birlikte kullanıldığında Türk alfabesindeki J harfine tam karşılık gelir ve öyle telaffuz edilir. |
Жьыбгъэ (Rüzgar) | |
ЖЪ жъ | Adıģe kiril alfabedindeki bu harf sertleştirme ( ъ ) işareti ile birlikte kullanıldığında en sert ve kalın okunan Türk alfabesindeki J olur. |
Жъажъэ (Ağır yavaş) | |
ЖЪО жъо, ЖЪУ жъу | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf ж harfinden sonra sertleştirme ъ işareti kullanılıp ardından у veya о harfinin gelmesi ile doğar. Türk alfabesinde tek harf karşılığı yoktur. Ancak Türk alfabesindeki iki harfin bir araya gelmesi ile жъо zö -- жъу zü sesi ile telaffuz edilir. |
Жъоку (Köz) | |
Hangisi Türkçedeki Z sesidir? | З | ||
И и | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf kelime içindeki yerine göre okunur. |
Ины (Büyük) | |
Й й | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki y harfi gibi telaffuz edilir. |
Хьайнапэ (Ayıp) | |
К к | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki k harfi gibi telaffuz edilir. |
Кущэрэхъ (Tekerlek) | |
КЪ къ | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf sertleştirme ( ъ ) işareti ile birlikte kullanıldığında Türk alfabesindeki k harfinin gırtlaktan kalın telaffuz edilen halidir. Arapçadaki kaf gibi. |
Къандж:Saksağan | |
КІ кІ | Adıģe kiril alfabesindeki bu к harfi keskinleştirme Ӏ işareti ile кӀ bu şekilde kullanıldığında değişik hallerde telaffuz edilir. Biz şimdi Türkçedeki ç harfinin Adıģe şivesi ile keskin ve sert okunan halini öğreneceğiz. KӀа кӀи кӀэ кӀы bu hallerde keskin ve sert bir ç sesi ile telaffuz edilir. |
КӀахьы (Uzun) | |
КІО кІо, КӀУ кӀу | Adıģe kiril alfabesinde к harfi keskinleştirme Ӏ işreti ile birlikte кӀ kullanılıp kendinden sonra у - о harfleri geliyorsa bu iki harf her zaman kendinden önceki harfin telaffuzunu değiştirir. Bu durumda ingilizcedeki Q q harfi gibi Türkçede ise k harfinin genizden ince sert bir şekilde telaffuz edilip ardından o harfinin Adıģe aksanı ile söylenmesi sonucu k'o telaffuz edilir. |
КӀон (Gitmek) | |
Л л | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki L harfi gibi telaffuz edilir. |
Лы (Et) | |
ЛЪ лъ | Adıģe kiril alfabesinde л harfinin sertleştirme ъ işareti ile лъ kullanılması sonucu doğan bir harfdir. Türk alfabesinde karşılığı yoktur. Okunuş olarak lh harflerinin dil üst damağa değdirilerek L harfinin Adıģe aksanı ile telaffuz edilmesi sonucu doğan bir harftir. Örnek kelimeler size yardımcı olacak. |
Лъы (Kan) | |
ЛI лI | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf л harfinin keskinleştirme Ӏ işareti ile лӀ kullanılması sonucu doğan bir harftir. Лъ harfini ağızdan bir çırpıda keskinleştirilerek bir çırpıda söylenmesi ile telaffuz edilir. Örnek kelimeler size yardımcı olacak. |
ЛӀы (Adam) | |
М м | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki m harfi gibi telaffuz edilir. |
Мафэ (Gün) | |
Н н | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki n harfi gibi telaffuz edilir |
НэкӀымаз (Ramazan) | |
Р р | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki r harfi gibi telaffuz edilir. |
Ары (Evet) | |
О о | Adıģe kiril alfabesindeki bu harfin Türkçe karşılığı yoktur. Türkçedeki voe sesinin tek hecede sondaki e de söylenirmişcesine telaffuz edilmesi ile söylenir. voe sesinin tek hecede okunan hali we ile sembol edilmiştir. |
Ощхы (Yağmur) | |
С с | Псы (Su) | ||
П п | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki p harfi gibi telaffuz edilir. |
Пае (İçin) | |
ПI пI | Adıģe kiril alfabesindeki bu п harfi keskinleştirme Ӏ işareti ile пӀ bu şekilde kullanılması ile Türk alfabesinde olmayan keskin bir çırpıda ağızdan çıkan bir p olarak telaffuz edilir. Örnek kelimeler size yardımcı olacak. |
ПӀэ (Yatak) | |
Т т | Adıģe kiril alfabesindeki bu Türk alfabesindeki t harfi gibi telaffuz edilir. |
Тэ:Biz | |
ТI тI | Adıģe kiril alfabesindeki bu т harfi keskinleştirme Ӏ işareti ile тӀ bu şekilde kullanılması ile Türk alfabesinde olmayan keskin bir çırpıda ağızdan çıkan bir t olarak telaffuz edilir. Örnek kelimeler size yardımcı olacak. |
ТӀу (İki) | |
У у | Adıģe kiril alfabesindeki bu harfin Türkçe karşılığı yoktur. Türkçedeki vuı sesinin tek hecede sondaki ı da söylenirmişcesine telaffuz edilmesi ile söylenir. vuı sesinin tek hecede okunan hali wı ile sembol edilmiştir. |
Узы (Ağrı,sızı,hastalık) | |
Ф ф | Adıģe kiril alfebesindeki bu harf Türk alfabesindeki f harfi gibi telaffuz edilir. |
Фэдэн (Benzemek) | |
X x | Adıģe kiril alfabesindeki bu harfin Türk alfabesinde karşılığı yoktur ancak h harfinin genizden hafif hırıltılı hali olarak telaffuz edebilirsiniz. |
Хатэ (Bahçe) | |
ХЪ хъ | Adıģe kiril alfebesindeki bu Х harfinin sertleştirme Ъ işareti ile хъ kullanılması sonucu doğar. Türk alfabesinde karşılığı yoktur ancak h harfinin genizden sert hırıltılı hali olarak telaffuz edebilirsiniz. |
Хъурай (Yuvarlak) | |
ХЬ хь | Adıģe kiril alfebesindeki bu Х harfinin yumuşatma Ь işareti ile хь kullanılması sonucu doğar. Türk alfabesindeki h ile telaffuz edilir. |
Хьайнапэ (Ayıp) | |
Ц ц | Adıģe kiril alfabesindeki bu harfin Türk alfabesinde karşılığı yoktur, ancak s harfinin dil ucu ile hafif baskılı bir şekilde telaffuz edilebilir. |
Цэ (Diş) | |
ЦУ цу, ЦО цо | Adıģe kiril alfabesinde bu harfin Türk alfabesinde karşılığı yoktur, ancak s harfinin dil ucu ile hafif baskılı bir şekilde ve ardından ü harfinin telaffuzu ile śü doğar. |
Цу (Öküz) | |
ЦI цI | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Ц keskinleştirme işareti Ӏ ile birlikte kullanılması sonucu doğar. Türk alfabesinde karşılığı yoktur ancak s harfinin dil ucu ile sert ve baskılı bir şekilde telaffuz edilmesi ile doğar. |
ЦӀэ (İsim-Bit) | |
Ч ч | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki ç harfi gibi telaffuz edilir. |
Чэмы (İnek) | |
ЧЪ чъ | Adıģe kiril alfabesindeki bu Ч harfinin yanına sertleştirme Ъ işatetinin gelmesi ile Türkçedeki ç harfinin daha sert telaffuz edilen hali olur. |
Чъыгы (Ağaç) | |
ЧI чI | Adıģe kiril alfabesindeki bu Ч harfi keskinleştirme Ӏ işareti ile birlikte kullanılması sonucu doğar. Türkçede karşılığı yoktur ç harfinin Adıģe şivesi ile keskin ve sert okunan halidir. Daha önce anlattığımız кӀ ć harfinin benzeridir. Ancak чӀы ve кӀы farklı telaffuz edilir чӀы halinde önce keskin duraksamalı ç sesi ardından ı harfi telaffuz edilir. КӀы halinde tek hecede keskin ćı telaffuz edilir. |
ЧӀыфэ (Borç) | |
Щ щ | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki ş harfi gibi telaffuz edilir. |
Щынэ (Korku) | |
Ш ш | Adıģe kiril alfabesindeki bu ш harfi yukardaki ş harfi ile aralarındaki fark belli olmasada biraz daha sert okunan halidir. |
Шы (At) | |
ШЪ шъ | Adıģe kiril alfabesindeki bu ш harfi sertleştirme ъ ile birlikte kullanılması sonucu Türkçedeki ş harfinin daha kalın telaffuz edilen hali olur. |
Шъынэ (Kuzu) | |
Ы ы | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf kelime içindeki yerine göre okunur. |
Ыгъотыгъ (Buldu) | |
ШЪУ шъу, ШЪО шъо | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf ш harfinden sonra sertleştirme ъ işareti kullanılıp ardından у veya о harfinin gelmesi ile doğar. Türk alfabesinde tek harf karşılığı yoktur. Ancak Türk alfabesindeki iki harfin bir araya gelmesi ile шъо sö - шъу sü sesi ile telaffuz edilir. |
Шъошъуий (Sizin) | |
ШӀ | Adıģe kiril alfabesindeki bu ш harfi keskinleştirme l işareti ile birlikte kullanıldığında Türk alfabesinde ağızdan bir çırpıda çıkan keskin bir ş harfi olur. |
ШӀэн (Bilmek) | |
ШӀУ ШӀО | Adıģe kiril alfabesinde ш harfinden sonra keskinleştirme Ӏ işaretinden sonra у ve о harflerinin gelmesi ile ш harfinin telaffuzu değişir. Bu durum Türk alfabesindeki s'u ve s'o sesleri ile telaffuz edilir. |
ШӀулъэгъу (Aşk, sevgi) | |
Я я | Adıģe kiril alfabesindeki bu harfin Türk alfabesinde tek harf karşılığı yoktur. Türk alfabesindeki ya sesi ile telaffuz edilir. |
ЯтӀэ (Toprak) | |
Э э | Adıģe kiril alfabesindeki bu harf Türk alfabesindeki e harfinin kalın okunan halidir. Bu hali ile Adıģece kelimelerin başında bulunmaz. Adıģece olan kelimelerin başında Ӏэ olarak keskinleştirme işareti ile birlikte kullanılır. |
Экватор (Ekvator) | |
Ь | Yumuşatma işareti. Adıģe latinde kullanılmaz. Yukarıda hangi harfler ile kullanıldığını belirtmiştik hatırlatma amacı ile.( жь j ) ( хь h ) harfleri ile gerektiğinde kullanılır. |
||
Ъ | Sertleştirme işareti. Adıģe latinde kullanılmaz. ( жъ ĵ ) ( шъ şş ) ( къ k ) ( чъ çç ) ( хъ ĥ ) ( лъ ĺ ) ( гъ ğ ) harfleri ile gerektiğinde kullanılır |
||
Ӏ | Keskinleştirme işaretinin kullanıldığı tüm durumları yukarıda örnek kelimelerde verdik. |
ЗэӀун (Sus) | |
Hazırlayan : ЗекӀогъу Озкъан ( Zéqoğu Özkan ) |